บุญธิดาฟาร์ม เริ่มทดลองเลี้ยงสาหร่ายครั้งแรกเมื่อวันที่ 27/12/2016 เป็นช่วงปลายปี ด้วยวิธีการเลี้ยงที่แตกต่างจากเกษตรกรทั่วไป เพราะเราใช้วิธีผสมผสานข้อดีจากแนวการปลูกที่ได้กล่าวไว้ในบทความนี้ (วิธีเพาะเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่น) โดยที่เราใช้กระชัง แล้วแขวนสาหร่ายตามช่องว่างของข้อต่อกระชัง โดยเราต้องการทดสอบเรื่อง “แสงที่เหมาะสม” สำหรับการเพาะเลี้ยง โดยเราแขวนแผงสาหร่ายไว้ในระดับตั้งแต่ 10 – 20 – 30 – 40 -50 ไปจนถึง 60 cm. โดยมีการติดตามผลเป็นระยะ ๆ
จากตารางจะสามารถชี้ให้เห็นได้ว่า สำหรับบ่อของบุญธิดาฟาร์ม สาหร่ายพวงองุ่นที่เพาะเลี้ยงเหมาะต่อการอยู่ใต้น้ำที่ความเค็มที่เหมาะสม เพื่อให้ได้รับแสงที่เหมาะสม ในช่วง 30 – 50 cm. หากแขวนแผงสาหร่ายตื้นกว่านั้น หรือลึกกว่านั้น ส่งผลให้สาหร่ายไม่เจริญเติบโต หรือโตมาอย่างไม่มีคุณภาพ และเราได้ยึดแนวทางเช่นนี้มาตลอด มีบ้างที่เราอาจจะต้องปลดแผงสาหร่ายลงไปต่ำถึง 60-70 cm. ในกรณีฝนตก เพื่อให้สาหร่ายยังคงได้อยู่สภาพความเค็มที่เหมาะสม และเร่งระบายชั้นน้ำจืดออก แล้ววัดความเค็มในช่วงปกติ หากความเค็มของน้ำยังอยู่ในช่วง 28-30 ppt หลังจากมีการระบายน้ำจืดออกแล้ว เราจะมีการนำแผงสาหร่ายกลับขึ้นมาอยู่ในระดับตามเกณฑ์ข้างบน เพื่อให้ได้รับแสงตามความเหมาะสมต่อไปจนถึงอายุตามเกณฑ์ที่จะเก็บเกี่ยว
ผลผลิตจากช่วงทดลอง
-จากผลการทดลองทำให้เราทราบระยะของความลึกที่เหมาะสมสำหรับการแขวน แผงสาหร่ายพวงองุ่นในบ่อ
-ผลของการทดลองทำให้เราทราบระยะเวลาในการเจริญเติบโตของสาหร่ายที่พร้อมจะเก็บเกี่ยว ซึ่งอยู่ในช่วงของ 35-45 วัน
-เราสามารถวางแผนการผลิต ด้วยการจัดการแขวนประมาณ 20 แผงต่อ 1 กระชังต่อวัน ทำให้เราทราบว่า จากวันที่แขวน เราจะใช้เวลาประมาณ 45 วันในการเก็บเกี่ยวสาหร่ายประมาณ 200 กิโลกรัมต่อวัน
-เราผลิตกระชังทั้งหมด 60 กระชัง และแผงสาหร่ายกว่า 1200 แผง เพื่อสร้างผลผลิตทุกวัน โดยกะเกณฑ์คนในการดูแลสาหร่ายในบ่อ และคนจัดการคัดแยกสาหร่าย
-สาหร่ายที่เก็บได้ หลังจากคัดแยกแล้ว ทำให้เราทราบว่า สาหร่ายที่มีรูปทรงที่สวยงาม น่ารับประทาน สีสันยังเขียวสด จะมีเพียงแค่ 20-30% ของสาหร่ายที่เราได้ต่อวัน นั่นหมายถึงหากเรามีการเก็บสาหร่ายวันล่ะ 1 กระชัง เราจะมีสาหร่ายเพื่อจำหน่ายประมาณไม่เกิน 60 กิโลต่อวัน หากเราต้องการสาหร่ายมากกว่านั้น เราจะต้องเลี้ยงสาหร่ายวันล่ะ 2 กระชัง เพื่อให้ได้ผลผลิตวันล่ะไม่ต่ำกว่า 400 กิโล และเราจะได้ผลผลิตหลังคัดแยกแล้ววันล่ะ 120 กิโล
-ด้วยเจตนาที่ต้องการสร้างรายได้ให้กับเกษตกรรายอื่น ๆ ใกล้เคียง เราสามารถประสานขอซื้อสาหร่าย (ผ่านการตรวจสอบเรื่องการไม่ใช้สารเคมี และวิธีเลี้ยงที่สะอาด) จากพวกเขาได้ หรือเพิ่มกำลังการผลิตด้วยการเพิ่มกระชัง และแผงในการเลี้ยงสาหร่ายที่ฟาร์มเอง
ขั้นตอนต่างๆ ในการจัดการกับผลผลิตของ สาหร่ายพวงองุ่นของบุญธิดาฟาร์ม
หลังจากขั้นตอนการเลี้ยง ซึ่งใช้เวลาในช่วง 30-45 วัน แผงแต่ล่ะแผงจะได้สาหร่ายที่มีน้ำหนักประมาณ 10 – 15 กิโลกรัม ช่วงเก็บสาหร่าย จะมีการตัดสาหร่ายเพื่อนำไปคัดแยกอีกที ซึ่งจากสถิติที่เราได้จะอยู่ในช่วงประมาณ 20-30% สูงสุดจากผลผลิตต่อแผง
หลังจากการเก็บเกี่ยวสาหร่ายพวงองุ่นจากแผง เราจะนำไปแช่ไว้ในบ่อน้ำที่มีความเค็มใกล้เคียงกับ น้ำในบ่อที่เลี้ยง เป็นเวลาอย่างน้อย 12 ชั่วโมง เพื่อให้สาหร่ายคืนสภาพความแข็งแรง ก่อนนำไปคัดแยก
เมื่อสาหร่ายพวงองุ่นได้พักฟื้นตัวแล้วประมาณ 1 คืน จะมีการนำสาหร่ายเข้าสู่กระบวนการคัดแยก โดยจะคัดเอาเฉพาะสาหร่ายที่มีรูปทรงที่ดี คัดที่ไม่ได้มารตฐานออก ซึ่งสาหร่ายที่คัดออกไปนี้มีถึง 70% หรือมากกว่า หากต้องการคัดเป็นพวงจะใช้เวลาและกำลังคนมากกว่า เพราะคน ๆ หนึ่งสามารถคัดเป็นพวง (ไม่มีกิ่งก้าน) ได้วันนึงประมาณ 7-8 กิโลต่อวัน ด้วยค่าแรงขั้นต่ำ 300 บาทต่อวัน ค่าคัดแยกสาหร่าย premium จะตกกิโลล่ะ 40 บาทโดยเฉลี่ย
หลังจากคัดแยกแล้ว พนักงานจะนำสาหร่ายไปพักในบ่อเพื่อให้สาหร่ายฟื้นตัวอีกครั้งเป็นเวลาอย่างน้อย 12 ชั่วโมง ก่อนนำไปเข้าสู่ระบบ Skimming
ถังสำหรับการทำ Skimming มีทั้งหมด 35 ถัง แต่ล่ะถังจะใช้น้ำทะเลที่ผ่านการกรองมาจนใส และผ่านระบบฆ่าเชื้อ เพื่อใช้ล้างสาหร่าย 5 กิโล/ถัง ด้วยน้ำที่มีความเค็มใกล้เคียงกับน้ำในบ่อที่ 300 ลิตร/ถัง เปิดปั๊มลม ผ่านท่อที่ให้ฟองละเอียด เพื่อตีเอาโปรตีน ทำให้ฝุ่นที่ติดอยู่กับสาหร่ายพวงองุ่นลอยออกมาบนผิวน้ำ และจะมีการจัดการเก็บกวาดฝุ่นเหล่านั้นทุก ๆ 1 ชั่วโมงต่อถัง เป็นเวลาต่อเนื่อง 12 ชั่วโมง แล้วจึงนำสาหร่ายไปพักเพื่อให้สาหร่ายฟื้นตัวอีก 48 ชั่วโมง
เมื่อสาหร่ายรักษาแผลที่เกิดจากการคัดแยก และผ่านการเสียดทานในถัง Skimmer ที่อาจจะทำให้เกิดแผล หลังจากผ่านไป 48-72 ชั่วโมง เราจึงนำสาหร่ายที่ผ่านขั้นตอนทำความสะอาดเข้าสู่ห้อง Lab เพื่อทำการจัดการฆ่าเชื้อและนำบรรจุใส่ขวด
